Đây là văn bản pháp lý quan trọng, cụ thể hóa quyền hiến định về tiếp cận thông tin của công dân, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền, dân chủ, công khai, minh bạch.

1. Tiếp cận thông tin là gì?

Theo Luật Tiếp cận thông tin, tiếp cận thông tin là quyền của công dân được tìm kiếm, khai thác, yêu cầu cung cấp, sử dụng thông tin do cơ quan nhà nước tạo ra, lưu giữ và quản lý.

2. Nguyên tắc thực hiện quyền tiếp cận thông tin

Mọi công dân đều bình đẳng, không bị phân biệt đối xử.

Thông tin phải công khai, minh bạch, trừ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh hoặc thông tin xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác.

Việc tiếp cận thông tin phải đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

3. Các loại thông tin công dân được tiếp cận

Chủ trương, chính sách, pháp luật.

Tổ chức, hoạt động của cơ quan nhà nước.

Tình hình kinh tế - xã hội.

Ngân sách nhà nước, đầu tư công.

Quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tục hành chính, quy trình giải quyết công việc.

Tình hình môi trường, dịch bệnh, an toàn thực phẩm.

Các thông tin khác liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

4. Các hình thức tiếp cận thông tin

Trực tiếp tại trụ sở cơ quan nhà nước.

Qua cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử.

Nhận thông tin qua bưu điện, thư điện tử hoặc các hình thức khác phù hợp.

5. Quy trình yêu cầu cung cấp thông tin

Công dân gửi phiếu yêu cầu cung cấp thông tin đến cơ quan nhà nước, ghi rõ:

Thông tin cần yêu cầu.

Lý do.

Hình thức nhận thông tin.

Cơ quan nhà nước trả lời trong thời hạn:

15 ngày làm việc kể từ khi nhận yêu cầu hợp lệ.

Trường hợp đặc biệt, có thể gia hạn thêm nhưng không quá 10 ngày làm việc.

6. Trách nhiệm của cơ quan nhà nước

Chủ động công khai thông tin thuộc diện bắt buộc công khai.

Bảo đảm thuận lợi cho công dân tiếp cận thông tin.

Giải quyết yêu cầu cung cấp thông tin đúng thời hạn, đúng quy định pháp luật.

7. Xử lý vi phạm

Mọi hành vi:

Cố tình không cung cấp thông tin đúng quy định.

Phân biệt đối xử khi cung cấp thông tin.

Cung cấp thông tin sai lệch.

Lợi dụng quyền tiếp cận thông tin để xâm hại lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác. Đều bị xem xét xử lý theo quy định pháp luật, từ xử phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Thực hiện tốt quyền tiếp cận thông tin không chỉ giúp người dân nâng cao hiểu biết pháp luật, chủ động giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước mà còn góp phần xây dựng chính quyền minh bạch, hiệu quả, liêm chính, phục vụ nhân dân.

Hãy cùng chung tay thực hiện quyền tiếp cận thông tin, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh!